Bontindustrie
Vlees- en bontkonijnen
Konijnenbont is te vinden in verschillende vormen. In Nederlandse woonwinkels en op markten worden vaak hele konijnenvachten aangeboden die kunnen worden gebruikt ter decoratie. In overige winkels gaat het veelal om konijnenbont in kleding of accessoires. Uit intern onderzoek is gebleken dat het aannemelijk is dat de hele konijnenvachten restproducten zijn van de vleesindustrie. De vachten komen voornamelijk uit Spanje, waar nog veel konijn wordt gegeten, en in mindere mate uit andere Europese landen.
Konijnenbont dat wordt gebruikt in kleding en accessoires lijkt over het algemeen niet van vleeskonijnen te komen, maar van bontkonijnen. Bontkonijnen worden speciaal gefokt voor hun vacht. Dit konijnenbont is daarom géén bijproduct van de vleesindustrie. Producten waar konijnenbont in wordt verwerkt zijn bijvoorbeeld bontkragen, pompons op mutsen, sjaals, sleutelhangers, kattenspeeltjes, kerstballen, knuffels en beautyproducten. Vleeskonijnen worden op jonge leeftijd geslacht wanneer hun vacht nog niet genoeg ontwikkeld is voor de bontindustrie. Voor konijnenbont worden oudere konijnen gedood, van wie het vlees niet of nauwelijks gegeten wordt.
Cijfers
In Poitou Charentes (Frankrijk) zijn 10 kleine Orylagfokkerijen. Op jaarbasis worden daar ongeveer 60.000 vachten van Orylagkonijnen geproduceerd. Cijfers in China zijn onbekend. De Partij voor de Dieren bepleit een verbod op angorawol in Nederland. In antwoord op vragen van Marianne Thieme over angorawol antwoordde de minister: “Statistieken over de wereldwijde productie van angorawol zijn niet bekend. Wel zijn statistieken beschikbaar over de hoeveelheid angorawol van konijnen die door de EU wordt geïmporteerd. Deze komt voor een groot deel uit China. De totale EU-import van angorawol uit China bedroeg in 2012 559 ton, in 2011 865 ton, in 2010 1.028 ton en in 2009 660 ton. Nederland importeert geen angorawol. Er zijn geen cijfers beschikbaar over producten met angorawol die in Nederland worden geïmporteerd ”
Regelgeving
In Nederland is het verboden om konijnen te fokken voor hun bont. Konijnen worden wel gefokt voor vlees. In 2019 waren er in Nederland nog 41 konijnenfokkerijen die samen 336.355 konijnen hielden. De vachten van de vleeskonijnen worden in Nederland verwerkt als afval.
Konijnenbont mag in Nederland wel worden verkocht. Over de herkomst van konijnenbont is echter niet veel bekend. Er is weinig onderzoek naar gedaan en winkels willen of kunnen over het algemeen weinig informatie verstrekken over de herkomst van hun producten. Er zijn ook geen keurmerken die streven naar traceerbaarheid en transparantie in deze sector.
Soorten
Rexkonijn
Rexkonijnen komen oorspronkelijk uit Frankrijk en worden ook met name daar gefokt voor hun bont. De Rex is een kortharig ras. De vacht staat bijna loodrecht op de huid. De beharing is mede dankzij een rijke onderwol zeer dicht en volkomen gelijkmatig en voelt fluweelachtig aan. De vacht heeft een lengte van ongeveer 15 tot 18 mm. Rexkonjinen zijn een populair bontras.
Het Orylagkonijn
In Frankrijk is een speciaal konijn vanuit de Rex gefokt, de Orylag. De vacht wordt gekenmerkt door de afwezigheid van een bovenvacht, waardoor het sterk lijkt op de vacht van een Chinchilla. De vacht van een Orylagkonijn is 30% lichter en zachter dan de vacht van een Rexkonijn.
De productie van Orylag is in handen van een Franse coöperatie. In Poitou Charentes zijn 10 kleine Orylagfokkerijen. Op jaarbasis worden daar ongeveer 60.000 vachten van Orylagkonijnen geproduceerd. De konijnen worden rond 18 weken geslacht wanneer de vacht rijp is. De dieren worden op een slachterij geslacht, waarbij ze veelal door middel van een elektrische schok worden verdoofd en vervolgens gestoken om dood te bloeden. De leefomstandigheden van Orylagkonijnen zijn ondanks de grote woorden en transparantie die de sector biedt niet diervriendelijk te noemen.Het Orlyagkonijn heeft een dubbelfunctie. Ze leveren een bontpels, maar het vlees wordt ook door mensen gegeten. Van Rexkonijnen is dit niet bekend.
Het Angorakonijn
Angorawol bestaat uit de haren van angorakonijnen. De wol van het angorakonijn groeit ongeveer twee centimeter per maand. Mannetjes produceren minder wol en worden daarom na de geboorte gedood. De wol van angora’s is warmer dan wol van schapen. Het meeste angorawol, zo’n 90 procent, wordt geproduceerd in China. Ook in Frankrijk zijn een aantal fokkerijen voor angorakonijnen.
Angorakonijnen worden geknipt, geschoren of levend kaalgeplukt. Scheren en kaalplukken zijn pijnlijk en zeer dieronvriendelijk. Kaalplukken levert langere haren op en dus meer wol. Dit proces wordt iedere drie maanden gedurende twee tot vijf jaar herhaald. Konijnen hebben een dunne huid, waardoor er tijdens het scheren en plukken vaak wonden ontstaan. Angorakonijnen zijn gefokt op hun lange vachtharen. Het feit dat ze daarom (ook voor hun eigen welzijn) af en toe moeten worden geknipt is in zoverre niet iets natuurlijks.
Undercover onderzoek liet zien dat de vacht er op hardhandige wijze helemaal wordt afgetrokken terwijl de konijnen schreeuwen van de pijn.
