Leer
Omdat huiden bijproducten van de vleesindustrie zijn, levert het kopen van leer een bijdrage aan de vee-industrie en slachthuizen. Overigens is leer niet altijd slachtafval, zoals wel vaak wordt gedacht. In India zijn er koeien die enkel gehouden worden voor hun huid.
Ondanks het Europese importverbod op honden- en kattenbont is er geen verbod op het importeren van hondenleer. Dit mag dus verkocht worden in Nederland. In welke producten dit verwerkt wordt is niet bekend, op het label hoeft niet vermeld te staan van welk dier het leer gemaakt is. Hondenleer is net als honden- en kattenbont afkomstig uit China en wordt op dezelfde afschuwelijke manier verkregen. Van hondenleer worden handschoenen, randjes aan jassen en andere accessoires gemaakt. Helaas is het niet altijd traceerbaar waar het leerproduct vandaan komt. Daarnaast bevatten alle soorten leer veel giftige chemicaliën om te voorkomen dat het leer ontbindt. Deze chemicaliën zijn niet alleen slecht voor de consument, maar ook voor het milieu rondom de fabricage.
Gelukkig zijn er tegenwoordig veel alternatieven voor leer zoals kunstleer, ananasleer en kurk. Ga voor een goede kwaliteit imitatieleer om duurzaamheid te garanderen.
Ponyskin
In tegenstelling tot wat de naam suggereert is ponyskin vaak niet gemaakt van paardenvacht. Het is de benaming voor koeienvacht (de huid met haar) dat voor schoenen wordt gebruikt. Er worden wel producten van paardenvacht gemaakt, maar dit is aanzienlijk duurder dan koeienhuid. Paardenleer is veel dikker en stugger dan runderleer.
Schapenvacht
Schapenvacht is terug te vinden in producten zoals vloerkleden, jassen (vaak onder de naam ‘lammy’) en schoenen denk aan Uggs. Doordat de schapenharen nog aan de huid zitten wordt het vaak verward met bont. Het is echter geen bont, omdat de schapen ook voor het vlees gedood worden.
Exotisch leer
In de modewereld, met name in Europa, is veel vraag naar exotische leersoorten zoals huiden van pythons, krokodillen en andere reptielen. Van de reptielenhuiden worden luxe modeartikelen zoals handtassen, riemen en horlogebandjes gemaakt. De meeste dieren worden gefokt en in het wild gevangen in Azië, waar de handel gepaard gaat met fraude en ernstige dierenwelzijnsproblemen.
De handel van reptielen die in het wild worden gevangen, in landen als Indonesië en Maleisië, is niet duurzaam en vormt een bedreiging voor het behoud van veel soorten reptielen. Bont voor Dieren vindt dat de mode-industrie haar verantwoordelijkheid moet nemen door het wrede dierenleed en de illegale handel in reptielenhuiden af te wijzen en duurzame producten te verkiezen.
Reptielen worden vaak levend gevild, omdat dit de huiden soepel zou houden. Pythons worden op fokkerijen in Azië op gruwelijke wijze omgebracht door verdrinking, onthoofding of zelfs door de dieren op te blazen. Door de langzame stofwisseling van reptielen duurt het soms uren voordat ze werkelijk overlijden. Reptielen die in het wild gevangen zijn, worden vaak voor langere tijd met meerdere dieren in kleine containers gehouden en getransporteerd. Om de waardevolle huiden goed te behouden worden de dieren vaak zelfs levend naar Europese leerlooiers vervoerd.
Pythonhuid
De Europese mode- en leerindustrie, met name in landen als Italië, Duitsland en Frankrijk, zijn de grootste afnemers van pythonhuiden. Jaarlijks worden er bijna een half miljoen pythonhuiden geëxporteerd vanuit Azië. Het merendeel van de pythonhuiden is afkomstig van commerciële fokkerijen in China, Thailand en Vietnam. In Indonesië en Maleisië worden pythons nog in het wild gevangen en vindt veel frauduleuze handel in de huiden plaats. Vaak worden er meer dieren gevangen dan is toegestaan en worden vergunningen vervalst om de huiden wit te wassen. De overlevingskansen van wilde pythons in deze landen zijn hierdoor sterk achteruitgegaan.
Verschillend onderzoek heeft aangetoond dat de dodingsmethodes in China, Thailand en Vietnam – waar de meeste pythonhuiden vandaan komen – zeer ernstig dierenleed veroorzaken. In China worden pythons gedood door onthoofding. Aangezien slangen lange tijd zonder zuurstof kunnen, duurt het erg lang voordat de dieren buiten bewustzijn raken. In Thailand worden pythons omgebracht door verdrinking. Volgens de lokale fokkers duurt het gemiddeld 15 tot 20 minuten voordat de pythons overlijden. Een veelvoorkomende methode in Vietnam bestaat uit het dichtplakken van de mond en anus van de pythons, waarna het stofwisselingskanaal met lucht gevuld wordt. Met deze wrede methode duurt het gemiddeld 15 minuten voordat de pythons hun bewustzijn verliezen.
Krokodillen – en alligatorhuid
Van krokodillenhuiden worden onder meer door modemerken als Birkin, Kelly en Hermes riemen, horlogebandjes en handtassen gemaakt. Om een enkele handtas te maken zijn er twee tot drie krokodillenhuiden nodig. De meeste krokodillen- en alligatorhuiden komen van fokkerijen waar de dieren, van geboorte tot dood, in grote hoeveelheden in kleine betonnen kuilen worden gehouden, met geen enkele mogelijkheid hun natuurlijke gedrag te vertonen.
Tijdens inspecties werden veel krokodillen aangetroffen met vergroeiingen aan hun lichaam, als gevolg van het gebrek aan de mogelijkheid om te lopen of zwemmen in de volle kuilen. Ook bleken veel dieren te kampen met pijnlijke huidproblemen, vanwege het vervuilde water in de reservoirs. Krokodillen en alligators worden ofwel doodgeschoten ofwel doodgeknuppeld met hamers. Ook wordt er vaak een beitel of hamer gebruikt om de ruggenwervel van het dier te breken, wat het dier niet doodt maar verlamt.
Struisvogelleer
Struisvogels worden niet alleen gehouden voor het vlees, maar ook voor hun veren en het leer. Sterker nog, tachtig procent van de opbrengst van struisvogelfarms bestaat uit dit exotische leer. Struisvogels zijn de enige vogels van wie het leer gebruikt wordt. Er worden voornamelijk tassen maar ook schoenen en portemonnees van gemaakt. Verreweg de meeste farms staan in Zuid-Afrika.
In het wild worden struisvogels meer dan veertig jaar oud. Jonge struisvogels blijven de eerste drie jaar van hun leven bij hun ouders. Op de struisvogelfarms worden de struisvogels slechts een jaar oud en groeien ze op zonder hun ouders.
In 2015 zijn er undercoverbeelden gemaakt waarop te zien is dat struisvogels tijdens het transport naar het slachthuis in open vrachtwagens bij elkaar gepropt zaten en werden geslagen. Eenmaal daar aangekomen worden ze onder toeziend oog van andere struisvogels hardhandig gefixeerd, op de kop gehangen en elektrisch verdoofd waarna de keel doorgesneden.
Vilt
Vilt wordt meestal gemaakt van wol, maar soms ook van bont. De haren worden samengeperst waardoor het de typische structuur van vilt krijgt.
Zijde
Zijderupsen maken hun cocon van zijde. Door rupsen levend, met cocon en al, te koken wordt de zijde verkregen. Er zijn veel rupsen nodig voor het maken van een kledingstuk van zijde. Voor een blouse zijn 630 cocons nodig en voor een japon maar liefst 1.700. Een alternatief is Tencel, een natuurlijke kunstvezel die wordt gemaakt van duurzame beheerde eucalyptusbomen.
Schapenwol
Wol wordt verkregen door de vacht van schapen te scheren. Australië is een van de grootste wolproducenten. Hier worden de schapen buiten gehouden. Een van de dieronvriendelijke kanten aan wol is mulesing. In Australië komen bepaalde vliegen voor die eitjes leggen in de huidplooien op de achterhand van schapen. Om dit te voorkomen worden zonder verdoving lappen huid weggesneden, een zeer pijnlijke en dieronvriendelijke ingreep.
Angorawol
Angorawol is afkomstig van angorakonijnen. Deze konijnen hebben door een mutatie een uitzonderlijk lange vacht die maar door blijft groeien. In het wild zouden ze hierdoor niet kunnen overleven. Het meeste angorawol, zo’n 90 procent, wordt geproduceerd in China. In principe worden enkel de vrouwtjes gebruikt voor hun vacht. Mannetjes produceren minder wol en worden daarom na de geboorte gedood.
Het scheren van de vacht is zeer dieronvriendelijk; de konijnen worden aan hun pootjes vastgebonden, waardoor zij veel stress ervaren. Maar meestal worden de konijnen kaalgeplukt voor hun vacht, omdat er zo langere haren en dus meer wol kan worden verzameld. Dit plukken is zeer pijnlijk voor de konijnen. Onderzoek laat zien dat de vacht er op hardhandige wijze helemaal wordt afgetrokken terwijl de konijnen schreeuwen van de pijn. Dit proces worden iedere drie maanden gedurende twee tot vijf jaar herhaald. De konijnen slijten hun jaren in kooien zonder goede ondergrond.
Dons
Vaak is het niet duidelijk wat de exacte herkomst van dons in een product is. Dons wordt op twee verschillende manieren verkregen. Enerzijds wordt het dons van ganzen of eenden gebruikt die geslacht zijn voor het vlees. Het dons wordt na het doden van de dieren verwijderd. De tweede methode is het levend plukken. Een keer per jaar zijn ganzen in de rui en wisselen ze van verenkleed. Op dit moment zitten de veren los en kunnen ze relatief makkelijk geplukt worden. Echter worden ganzen vaak geplukt wanneer ze niet in de rui zijn. Dit is erg pijnlijk en te vergelijken met het uittrekken van je haar. Het levend plukken kan ernstige verwondingen en stress opleveren en is daarom zeer dieronvriendelijk. De verwondingen variëren van beschadigde haarzakjes tot grote scheuren in de huid en vleeswonden die moeten worden gehecht (dit gebeurt altijd zonder verdoving en zonder tussenkomst van een dierenarts). Het is uiteraard veel lucratiever om een gans of eend levend te plukken in plaats van te wachten totdat het dier geslacht is; ganzen kunnen namelijk wel vier tot vijf keer levend geplukt worden.
Leveranciers van donsproducten zijn uiterst terughoudend met het geven van informatie over de herkomst van het dons en pas na te zijn geconfronteerd met de feiten zijn zij soms bereid om aandacht aan de misstanden te gaan schenken. Wil je zeker weten dat je geen dekbed, slaapzak of jas koopt met dierenleed? Ga dan voor producten met synthetische vulling. Deze zijn de laatste tientallen jaren zo enorm verbeterd dat er qua isolatiewaarde en behaaglijkheid nog maar weinig verschil is met donsvulling.
Veren
Tegenwoordig zie je dat veel veren verkocht worden als decoratiemateriaal, bijvoorbeeld in sieraden of (zelfmaak)mode. Onderzoek hiernaar wijst uit dat de veren die in Nederland als decoratiemateriaal worden verkocht, vooral afkomstig zijn uit slachthuizen. Voor zover bekend gaat het dus eigenlijk altijd om echte veren, onder andere omdat deze goed geïmpregneerd kunnen worden en daardoor als niet-brandgevaarlijk kunnen worden aangemerkt. Als voorbeeld: de veren uit een in Nederland verkochte boa kunnen heel goed kippenveren zijn, afkomstig uit een slachterij uit de Verenigde Staten of Afrika, waarna de veren in China tot een boa worden geproduceerd. Dankzij de vraag naar deze (decoratie)veren is het voor een producent financieel aantrekkelijker een vogel op onnatuurlijke wijze te houden en zelfs te plukken of doden, omdat het meer winst oplevert.
Wimpers
Het plaatsen van wimperextensies is een trend die steeds meer in opkomst is. De extensies zorgen voor lange, volle wimpers zonder het gebruik van mascara. Extensies kunnen gemaakt worden van synthetische haren. De wimperextensies kunnen ook gemaakt zijn van nertsenharen. Online wordt gezegd dat deze extensies diervriendelijk zouden zijn. De nertsen zouden geborsteld of geschoren worden om de haren voor de wimpers te verkrijgen. Wimperextensies gemaakt van nertsenharen zijn echter niet diervriendelijk. Vaak zijn de haren afkomstig van nertsen die op bontfarms in China worden gehouden. Het gaat altijd om wilde dieren uit de bontindustrie, die onder erbarmelijke omstandigheden worden gehouden. Ze slijten hun leven in kleine kooien waar ze met velen op elkaar in zitten. Dit terwijl het van nature solitaire dieren zijn.
Make-up kwasten
Make-upkwasten zijn vaak van dierenhaar gemaakt. Denk hierbij aan nertsen-, marter, -eekhoorn, -geiten- of ponyhaar. De nertsen- en marterharen zijn afkomstig uit de bontindustrie. Eekhoorns worden gevangen voor hun vacht. De geitenharen die in de make-upkwasten zitten zijn verkregen door het scheren van geiten en de ponyharen zijn afkomstig van paarden die voor het vlees zijn geslacht. Gelukkig is er een ook een goed alternatief voor deze kwasten, namelijk make-upkwasten van synthetisch materiaal, ook wel taklon genoemd. De kwasten zijn verkrijgbaar met haren van verschillende dikte waardoor er hele zachte, maar ook stuggere kwasten verkrijgbaar zijn. Verschillende winkels verkopen tegenwoordig kwasten met synthetische haren. Een voorbeeld hiervan is The Body Shop. Twijfel je of je make-upkwast gemaakt is van dierenhaar? Trek er een paar haartjes uit en steek ze aan met een aansteker. Ruikt het naar verbrand haar? Dan bevat de kwast dierenhaar.
Voor penselen geldt hetzelfde als voor make-upkwasten. Ze zijn zowel verkrijgbaar met synthetische als met dierlijke haren. De kwasten met dierlijke haren worden onder andere gemaakt van varkens-, dassen-, eekhoorn- of marterhaar.
